فصل جدیدی از زندگی برای والدین شروع می‌شود و یک دختر یا یک پسر یا هردو (دوقلو) وارد زندگی شما خواهند شد. کودک تازه متولد شده زندگی شما را برای همیشه تغییر خواهد داد. چند هفته اول زندگی کردن با نوزادتان می‌تواند بسیار لذت‌بخش و در عین حال چالش‌برانگیز باشد. با گذشت زمان شما به‌خوبی خودتان را با شرایط جدید زندگی و فرزند دلبند کوچک‌تان وفق می‌دهید. نوزاد تازه متولد شده به‌سرعت رشد می‌کند و شما شاهد تغییرات او خواهید بود. برای این‌که در این دوران بتوانید چالش‌هارا با موفقیت پشت سر بگذارید و آرامش بیشتری را تجربه کنید باید در مورد وضعیت نوزاد در هر مرحله از رشد اطلاعاتی داشته باشید. نوزاد یک ماهه نیازهای مختلفی دارد که درک این نیازها کمک شایانی به آرامش کودک و والدین خواهد کرد.
در طول رشد، شرایط بدنی نوزاد از یک هفته به هفته دیگر متفاوت است. بنابراین بهتر است قبل از تولد نوزاد یا در همان روزهای اول تولد، در مورد نحوه مراقبت از نوزاد یک ماهه اطلاعاتی داشته باشید.
در این مطلب، آن‌چه در ماه اول زندگی نوزاد تازه متولد شده می‌گذرد را به‌خوبی مورد بررسی قرار خواهیم داد. بعد از خواندن این مطلب شما در مورد هفته‌های اول زندگی نوزادتان اطلاعات زیادی کسب خواهید کرد.
برای مطالعه بیشتر: نحوه مراقبت از پوست نوزاد حین و بعد از استحمام
فهرست مطالب
در یک ماه اول زندگی نوزاد چه اتفاقاتی می‌افتد؟
زندگی برای کودک یک ماهه بسیار ساده است. نوزاد یک ماهه هر دو ساعت یک‌بار باید تغذیه داشته باشد، با خیال راحت و مرتب بخوابد، یک پوشک تمیز داشته باشد و عشق زیادی را احساس کند. اما به‌عنوان یک مادر ممکن است این یک ماه برای شما کمی پیچیده‌تر باشد. بنابراین بهتر است در این دوران بیشتر روی نیازهای اساسی کودک تمرکز داشته باشید.
کودک دلبند شما بعد از به‌دنیا آمدن با سرعت طبیعی رشد می‌کند. طی این یک ماه، کودک نسبت به وضعیت تولد خود تفاوت‌هایی خواهد داشت که برخی از آن‌ها عبارتند از:
رشد جسمی نوزاد یک ماهه
طی یک ماه اول بعد از تولد، وزن نوزاد نسبت به وزن تولد ۵۰۰ الی ۹۰۰ گرم بیشتر خواهد بود. همچنین قد نوزاد یک ماهه نیز نسبت به قد تولد ۳ الی ۴ سانتی‌متر افزایش می‌یابد. اندازه دور سر، قد و وزن نوزاد یک ماهه شما باید طی معاینه پزشکی مورد بررسی قرار بگیرد تا براساس این اندازه‌گیری‌ها بتوان نمودار رشد کودک را ترسیم کرد.
سر نوزاد یک ماهه ممکن است از بدن او بزرگ‌تر باشد، اما این اختلاف اندازه کاملا طبیعی است و دلیل آن نیز رشد سریع‌تر سر نوزاد است.
همان‌طور که می‌دانید کودک در این سن قادر به نشستن، حرکت یا چرخیدن نیست. در برخی از موارد تنها می‌بینید که کودک سر خود را به اطراف می‌چرخاند یا هنگام خوابیدن بر روی شکم سعی می‌کند سر خود را بالا نگه‌دارد.
حرکت دست و پای نوزاد یک ماهه معمولا ناهماهنگ و تند است. بنابراین این حرکات کاملا طبیعی بوده و لازم نیست نگران وضعیت یا رشد جسمانی کودک باشید.
نوزاد تا یک ماهگی کنترل کمی بر روی حرکت سر خود دارد. بنابراین حتما هنگام بغل کردن یا تغذیه نوزاد یک ماهه باید سر و گردن کودک را به‌خوبی نگه‌دارید.
بنابراین به‌صورت خلاصه می‌توان گفت:
بیشتر نوزادان می‌توانند:
- هنگام خوابیدن بر روی شکم سر خود را بلند کنند.
- دست‌های‌شان را به‌صورت ناهماهنگ تکان دهند.
- روی یک چهره مترکز شوند.
نیمی از نوزادان می‌توانند:
- به نوعی به یک صدای خاص پاسخ دهند.
برخی از نوزادان می‌توانند:
- صداهای دیگر به‌غیر گریه کردن از خود دربیاورند.
- هنگام خوابیدن بر روی شکم، سر خود را ۴۵ درجه بلند کنند.
- در جواب لبخند دیگران، لبخند بزنند.
برای مطالعه بیشتر: معرفی ۱۰ محصول پرفروش برند تویست شیک
حواس نوزاد یک ماهه
حواس ۵ گانه نوزاد، از بدو تولد کار می‌کند و عبارتند از:
- بینایی نوزاد: یکی از سوالاتی که والدین همواره در ذهن دارند این است که بینایی نوزاد چه زمانی کامل می‌شود. چشم‌های نوزاد هنگام تولد تا حدودی متورم است. از این‌رو نوزاد اشیاء یا افراد نزدیک خود را تا حدودی تار می‌بیند. اما با این وجود به‌راحتی می‌تواند چهره‌ها و اشیاء نزدیک خود را تشخیص دهد. عضلات کنترل کننده حرکت چشم نوزاد یک ماهه به‌خوبی رشد نمی‌کند، از این‌رو حرکات چشم هماهنگ نخواهد بود. به‌همین دلیل والدین لازم نیست در این دوران نگران وضعیت چشم نوزادان‌شان باشند.
- شنوایی نوزاد: شنوایی نوزاد در یک ماه اول به‌خوبی رشد نمی‌کند اما از آن‌جایی‌که کودک از زمان جنینی با صدای شما و دیگر صداها آشنایی دارد، می‌تواند بشنود.
- چشایی نوزاد: چشایی نوزاد یکی از حس‌های پیشرفته اوست. در یک ماه اول زندگی، نوزاد می‌تواند بین مزه تلخ و شیرین تفاوت احساس کند. اما از آن‌جایی‌که شیر خشک و شیر ماد شیرین است، بیشتر ترجیح مزه شیرین را ترجیح می‌دهد.
- بویایی نوزاد: نوزاد بلافاصله بعد از تولد می‌تواند بو را تشخیص دهد.
- لامسه نوزاد: حس لامسه هنگام جنینی شروع به شکل گیری می‌کند و هنگام تولد نیز تکامل پیدا خواهد کرد. از این‌رو، نوزادان از بدو تولد نوازش کردن را دوست دارند. بنابراین سعی کنید از طریق ماساژ بدن، تماس پوست به پوست و به آغوش کشیدن نوزادتان را به آرامش برسانید.
برای مطالعه بیشتر: راهنمای جامع خرید شیر خشک برای نوزاد
حرکت نوزاد یک ماهه
در هفته‌های اول بعد از تولد نوزاد تسلط کاملی بر روی کنترل حرکات خود ندارد. اما به‌مرور زمان بعد از گذشت ۴ هفته حرکات کنترل شده‌تری را مشاهده خواهید کرد. برای مثال هنگام خوابیدن بر روی شکم سعی می‌کند سر خود را بالا نگه دارد. همچنین ممکن است بدن خود را کش و قوس دهد تا پاهای خود را بیرون بکشد.
شاید از نگاه والدین فعالیت های نوزاد یک ماهه بسیار ساده و بی‌اهمیت به نظر برسند، اما در واقع نوزاد به‌کمک این حرکات در تلاش است تا عضلات پای خود را تقویت کند.
حرکت نوزاد در این دوران محدود است اما به‌خاطر داشته باشید که حتی برخی از نوزادان خیلی کم سن نیز می‌توانند گاهی اوقات غلت بزنند. از این‌رو هنگام تعویض پوشک یا خوابیدن حتما حرکات نوزاد خود را زیر نظر داشته باشید. همچنین هنگام خواب نیز می‌توانید از تشک غلت گیر استفاده نمایید تا با خیال راحت کودک خود را بخوابانید.
خواب نوزاد یک ماهه
نوزادان تازه متولد شده به خواب زیادی احتیاج دارند. کودک شما در یک ماه اول احتمالا ۱۴ تا ۱۷ ساعت می‌خوابد و تنها برای خوردن شیر بیدار می‌شود. برخی از نوزاد ممکن است به خواب بیشتر (۱۹ تا ۲۰ ساعت) و برخی دیگر نیز به خواب کمتر (۱۴ ساعت) نیاز داشته باشند. بنابراین ساعت خواب نوزادان یک ماهه را با هم مقایسه نکنید.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند معمولا هر دو ساعت یک‌بار و نوزادان که از شیر خشک (یا ترکیبی از شیر خشک و مادر) استفاده می‌کنند هر سه ساعت یک‌بار برای خوردن شیر بیدار می‌شوند.
نوزاد یک ماهه هنگام خواب باید در شرایط کاملا ایمنی قرار بگیرد. بنابراین سعی کنید نوزاد را بر روی یک تشک مناسب قرار دهید و بدن او را با پتو بپوشانید.
حتما بخوانید: روتین‌های زمان خواب نوزاد
تغذیه نوزاد یک ماهه
نوزاد در هفته‌های اول زندگی خود به تغذیه مناسبی نیاز دارد. از این‌رو در چند هفته اول هر روز (هر ۲۴ ساعت) ۸ الی ۱۲ بار شیر می‌خورد.
یکی از مشکلاتی که والدین کم تجربه با آن مواجه می‌شوند این است که از کجا متوجه شوند که نوزادشان به اندازه کافی شیر خورده است یا نه؟
برای پیدا کردن پاسخ این سوال باید به دو مورد زیر توجه داشته باشید.
- وزن نوزاد: وزن نوزاد یک ماهه نسبت به وزن هنگام تولد باید کمی بیشتر باشد. در این حالت نوزاد از نظر تغذیه مشکلی ندارد و خوشحال به نظر می‌رسد.
- تعداد دفعات تعویض پوشک: در صورتی‌که کودک شما روزانه ۸ الی ۱۲ پوشک را کثیف می‌کند به احتمال زیاد به اندازه کافی سیر می‌شود.
برای مطالعه بیشتر: راهنمای جامع خرید شیشه شیر مناسب برای کودکان
گریه نوزاد تا یک ماهگی
نوزادان تازه متولد شده برای برقراری ارتباط گریه می‌کنند! بنابراین در یک ماه اول باید به گریه‌های همه کودکان آرام و بی‌قرار عادت کنید.
در واقع می‌توان گفت که گریه کردن نوزادان نشانه سلامت آن‌هاست.
هنگام گریه کردن نوزاد یک ماهه سعی کنید پوشک آن‌هارا تعویض نمایید یا اطمینان حاصل کنید که کودک شما گرسنه نیست. همچنین مرتبا لباس‌های نوزاد را بررسی کنید تا ببینید که برچسب با قسمتی از لباس کودک را اذیت می‌کند یا خیر.
سعی کنید هنگام گریه کردن نوزاد با آواز خواندن، نوازش کردن، راه رفتن یا تکان دادن نوزادان (به آرامی) آن‌ها را آرام کنید.
در یک ماه اول ممکن است گریه‌های مداوم کودک ناشی از قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان باشد. معمولا از هر ۵ نوزاد یکی از آن‌ها به کولیک مبتلا خواهد شد و علائم آن به‌صورت گریه‌های بیشتر از سه ساعت، به مدت سه روز در هفته و ادامه گریه تا سه هفته خواهد بود.
در حالت کلی قولنج نوزادان از هفته دوم یا سوم شروع می‌شود و در هفته ششم به اوج خود می‌رسد.
مدفوع نوزاد یک ماهه
مدفوع نوزاد متولد شده (اولین دفع) معمولا سیاه و چسبناک است. بعد از گذشت یک الی دو روز، رنگ مدفوع نوزاد به زرد مایل به سبز تغییر پیدا می‌کند. سپس در روزهای بعد حالت طبیعی خواهد داشت.
تعداد دفعات مدفوع نوزاد یک ماهه به اندازه‌ای است که احتمالا در طول ۲۴ ساعت به حداقل ۵ پوشک و گاهی بیشتر نیاز خواهید داشت.
در حال کلی مدفوع نوزاد یک ماه شما باید زرد، سبز، قهوه‌ای باشد و حالت خمیری پیدا کند.
مشکلات سلامتی رایج در نوزادان یک ماهه
علاوه‌بر کولیک مشکلات دیگری نیز در یک ماه اول زندگی نوزادان رایج است. در ادامه برخی از این مشکلات را بررسی خواهیم کرد:
- عارضه کلاه گهواره: عارضه کلاه گهواره یا Cradle cap یکی از مشکلاتی است که از هفته دوم بعد از تولد در برخی از نوزادان مشاهده می‌شود. عارضه کلاه گهواره منجر به ایجاد لکه‌هایی پوستی بر روی سر نوزاد خواهد شد. شستن موها با استفاده از یک شامپوی مخصوص کودک و شانه زدن موها به آرامی جزو راهکارهایی است که به حل این مشکل در کودکان کمک خواهد کرد.
بهتر است بدانید که این عارضه هیچ گونه خطری برای سلامت کودک ندارد و به‌راحتی برطرف خواهد شد.
- اسهال: گاهی اوقات ممکن است مدفوع نوزاد شل و آبکی باشد. در این موراد بهتر است با پزشک متخصص نوزاد مشورت کنید. به یاد داشته باشید که در برخی از موارد عدم شستشوی مناسب لوازم کودک منجر به ایجاد چنین مشکلاتی می‌شود. بنابراین لوازمی نظیر شیشه شیر یا پستانک را باید به خوبی ضد عفونی کنید.
- یبوست: یبوست یکی دیگر از مشکلات شایع در میان نوزادان است. در صورتی که نوزاد شما چند روز متوالی اجابت مزاج نداشته باشد، باید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
- استفراغ: اگر کودک شما به شدت استفراغ می‌کند و این استفراغ بعد از چند وعده تغذیه ادامه داشته باشد، باید حتما با پزشک معالج کودک وضعیت سلامت نوزاد را بررسی کنید. در برخی از موارد ممکن است استفراغ همراه با تب یا اسهال باشد. بنابراین هرگونه علائمی که نوزاد دارد را با پزشک در میان بگذارید.
- آکنه: در یک ماه اول بعد از تولد ممکن است جوش‌های ریز و قرمزی بر روی پوست صورت کودک ظاهر شود. این برجستگی‌های قرمز در اثر هورمون‌هایی که از طریق جفت به کودک منتقل شده است، ایجاد می‌شود. هورمون‌های منتقل شده غدد چربی نوزاد را تحریک می‌کنند و باعث ایجاد آکنه بر روی پوست خواهند شد. بنابراین سعی کنید هر روز از شوینده‌های ملایم برای شستشوی پوست نوزاد استفاده کنید و ملافه کودک را مرتبا شستشو دهید تا آلودگی‌های سطح آن را از بین ببرید. همچنین می‌توانید با استفاده از کرم‌های مراقبتی چیکوریچ کرم کودک چیکو حجم ۱۰۰ میلی لیتر یا سودوکرم نیز به کاهش آکنه صورت نوزادان کمک کنید.
برای مطالعه بیشتر: هر آن‌چه قبل از خرید سیسمونی نوزاد باید بدانید!
اقداماتی که در یک ماه اول زندگی نوزاد باید انجام شود
برقراری ارتباط با کوچک‌ترین عضو خانواده شاید از نظر شما بسیار ساده به نظر برسد اما در واقعیت تأثیر زیادی بر روی نوزاد شما دارد.
نوزاد یک ماهه شما در عین حال که کوچک است توانایی لذت بردن و برقراری ارتباط با شما را دارد. بنابراین شما می‌توانید با انجام برخی از اقدامات به رشد مهارت‌های حرکتی و شناختی کودکان‌تان کمک کنید.
برخی از اقداماتی که در یک ماه اول زندگی نوزاد باید انجام دهید عبارتند از:
- انجام حرکات بچه‌گانه: کودکان معمولا با افرادی که از آن‌ها مراقبت می‌کنند به‌خوبی ارتباط برقرار می‌کنند. شما با انجام حرکات بچه‌گانه نظیر بیرون آوردن زبان می‌توانید کودک را به‌خوبی سرگرم کنید. برخی از نوزاد ممکن است سعی کنند کارهای شما را تقلید نمایند. دلیل این امر این است که حتی نوزادان کوچک نیز می‌توانند حالات صورت را تقلید کنند.
- صحبت کردن: سعی کنید صورت خود را نزدیک به صورت نوزاد قرار دهید، سر و گردن نوزاد را به‌خوبی در دست‌های‌تان نگه دارید و برای او قصه بگویید، آواز بخوانید یا حرف بزنید. این مکالمه نشان می‌دهد که شما چقدر به نوزادتان علاقه دارید و همین علاقه حس خوبی به نوزاد خواهد داد.
- توپ بازی کنید: یک توپ کوچک، جغجغه‌هایی با رنگ روشن تهیه کنید و آن‌را روبه‌روی صورت نوزاد به آرامی تکان دهید. این کار به تقویت عضلات گردن کودک کمک شایانی خواهد کرد.
- پیاده روی کردن با نوزاد: نوزاد یک ماهه را در یک کالسکه یا کریر قرار دهید و پیاده روی کنید. بیرون رفتن، دیدن مناظر و هوای تازه قطعا به نفع هر دوی شما خواهد بود. در طول مسیر سعی کنید هر آن‌چه که می‌بینید را برای نوزادتان توصیف کنید.
برای مطالعه بیشتر: راهنمای جامع خرید و استفاده از دندانگیر نوزاد
ویزیت‌ها و واکسیناسیون‌های منظم بهداشتی را فراموش نکنید!
معمولا پزشکان پیشنهاد می‌کنند که وضعیت سلامت، رشد و نمو نوزاد هر ماه کنترل شود. همچنین در فواصل بین ویزیت‌های ماهانه، در صورتی‌که مشکل یا نگرانی خاص در مورد سلامت نوزادتان داشتید، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید. در این حالت شما می‌توانید از رشد و سلامت نوزاد دلبندتان اطمینان حاصل نمایید.
سخنی درگوشی با والدین
یک ماه اول زندگی نوزاد سرشار از لحظات لذت‌بخش و چالش‌های متفاوت است. بعد از گذشت یک ماه اول و زندگی کردن با کوچک‌ترین عضو خانواده قطعا اعتماد به‌نفس بیشتری پیدا خواهید کرد و احساساتی که در هفته‌های اول با آن مواجه بودید، از بین می‌رود.
نوزاد یک ماهه شما بیشتر از هر چیز دیگری به آرامش و محبت شما نیاز دارد، بنابراین سعی کنید چالش‌های این دوران را به‌کمک مشورت با پزشک متخصص یا مادران باتجربه سپری کنید. فراموش نکنید که در کنار مراقبت از نوزاد یک ماهه خود، باید به سلامت و روحیه خودتان به‌عنوان والدین نوزاد نیز اهمیت دهید.